Praten over seksualiteit is binnen de GGZ nog steeds een taboe

Ineke geeft trainingen aan hulpverleners hoe het onderwerp bespreekbaar te maken. Het begint met de terminologie. Welke woorden gebruik je en hoe sluit je daarbij aan bij je cliënt. “Vrijen kan van alles betekenen. Durf duidelijke termen te gebruiken. Durf door te vragen, net als bij andere onderwerpen.”

In de training laat ze mensen de woorden die zij kennen voor geslachtsgemeenschap of geslachtsdelen opschrijven en vraagt ze bij welke term ze zich het prettigst voelen.

“Probeer als hulpverlener aan te sluiten bij het taalgebruik van je cliënt, als je jezelf daar ook prettig bij voelt.”

“Het is helemaal niet zo’n beladen onderwerp om over te praten. Wel een heel dankbaar onderwerp.”

Maar hoe breng je het onderwerp als cliënt ter sprake? “Het is het beste als cliënt en hulpverlener elkaar er niet mee overvallen. Leg het onderwerp eerst ‘in de week’. Zeg dan dat je er een keer over wilt praten zodat de ander is voorbereid. Er rust nog een groot taboe op, sommige hulpverleners beginnen er niet snel over. Als je in behandeling bent binnen de GGZ en je ervaart seksuele problemen kan je ook om een doorverwijzing naar de afdeling seksuologie van PsyQ vragen. Hier zijn geen extra kosten aan verbonden als je in behandeling bent bij Parnassia Groep.

Alle psychofarmaca hebben invloed op seksualiteit. Psychiaters zijn vaak goed op de hoogte welke psychofarmaca minder invloed hebben op seksualiteit. Daarom is het van belang hier naar te vragen.

Op de vraag of ze wel eens oefeningen meegeeft aan cliënten, zegt Ineke dat ze dit zeker doet.

Welke oefeningen ze meegeeft is afhankelijk van het probleem. Mensen kunnen problemen ervaren op verschillende gebieden: “de zin in seks, in het opgewonden raken of het krijgen van een orgasme. Mensen kunnen ook pijn ervaren tijdens de seks.

“Zin in seks komt niet spontaan. Er gaat altijd een prikkel aan vooraf. Hoe je geprikkeld raakt is voor iedereen verschillend. Het is van belang dat je van jezelf weet hoe jij geprikkeld raakt: “What turns you on? What turns you off?”

Alle zintuigen kunnen hierbij een rol spelen. Ineke zegt dat je seks kan vergelijken met eetlust. Ze geeft haar Franse bakker als voorbeeld: ze vindt het heerlijk om al die taartjes te zien. Het water loopt haar in de mond en ze krijgt er meteen zin in. De geur van versgebakken brood kan de eetlust opwekken maar het kan mensen ook tegenstaan. Dit is voor iedereen verschillend.

Met seks is het hetzelfde, als je iets opwindends ziet, bijvoorbeeld een aantrekkelijke man of vrouw, krijg je zin. Wanneer een partner niet lekker ruikt kan de zin ook weer verdwijnen.

Veel mensen in de GGZ hebben traumatische seksuele ervaringen. Soms zijn ze zich hier zelf niet eens van bewust. Bij de behandeling van trauma zetten we onder andere EMDR in, een beproefde wetenschappelijke methode die ook gebruikt wordt bij andere traumatische ervaringen.

Seksualiteit is een belangrijke uitlaatklep voor mensen.

Seksualiteit gaat niet alleen over ‘de daad’ en het orgasme. Het gaat over verbondenheid, intimiteit, elkaar strelen, knuffelen, elkaar vastpakken, begeerd worden. “Zorg dat het leuk wordt en niet iets obsessiefs.“ Bedenk ook, hoe kijk je naar seksualiteit en wat is voor jou belangrijk?”

Blijf dicht bij jezelf en spreek je wensen en je grenzen uit!