De Autismeweek tijdens de Coronacrisis

Het thema van dit jaar zijn "prikkels". Over dit thema heb ik een eigen visie ontwikkeld. Doordat ik de cursus "autismevriendelijke coach" heb gedaan en door de theorie van stichting Ontdek autisme leerde ik zoveel meer over prikkels dan tijdens mijn GGZ-traject van bijna 7 jaar geleden.

Waar je niet vaak over leest zijn bijvoorbeeld interne prikkels. Wat je eet, denkt, voelt, doet enz heeft invloed op je prikkel- en informatieverwerking. Persoonlijk doe ik bijvoorbeeld aan intermittent fasting om mijn spijsverteringssysteem een flink aantal uur te laten "ontprikkelen". Ook eet en leef ik zo dicht mogelijk bij de natuur. Ook besteed ik veel tijd aan reflecteren en persoonlijke ontwikkeling. Een TV-abonnement heb ik niet en ik lees alleen het belangrijkste nieuws. Op dit moment luister ik naar het boek: "De meeste mensen deugen" Dit kan tijdelijk gratis via de online bibliotheek. Dit indrukwekkende boek zorgt voor mij voor minder angstprikkels. Ik hoop dat tijdens en na deze crisis steeds meer mensen ontwaken en kiezen voor bewustwording.

Chronische stress is voor niemand goed en met de diagnose autisme kan je hier extra gevoelig voor zijn. De rust die ik nu ervaar op straat ervaar ik persoonlijk als heel prettig. Uiteraard kan ik niet ontkennen dat ik fysiek contact met mensen mis. Een overvolle trein kost voor mij waarschijnlijk onnodig meer energie dan voor een gemiddeld mens.

Terwijl ik dit typ begin ik ook weer onrustiger te worden. Juist omdat ik leef voorbij mijn diagnose en het mij energie kost om na te denken welk deel van mij autisme is. Dan begin ik toch eerst na te denken wat de DSM 5 aangeeft over autisme. En dat is nou net niet wat ik wil. Ik ben namelijk zoveel meer dan een aantal kenmerken. Dat mijn hersenen anders werken dan van een ander gemiddeld mens of de norm dat zegt ook nog niet zo veel.

Wat is normaal of gemiddeld eigenlijk? Is het heel belangrijk om zo te functioneren?

Voor mij niet. Mijn prikkelverwerking werkt vele malen beter als ik mezelf ben en durf te zijn. De snelle maatschappij zorgt er wel voor dat ik mij zeer regelmatig moet aanpassen of soms toch ook een masker moet op zetten. Hier tegen vechten of boos om worden is juist weer niet verstandig. De kans op chronische stress neemt dan weer toe. Wel zal het echt voor mij en vele andere mensen die prikkelgevoelig zijn schelen, als de norm zich beseft hoeveel energie het kan kosten wanneer sociale interactie niet vanzelfsprekend lukt. Soms voelt het voor mij alsof mensen bang zijn voor ongemakkelijke stiltes. Misschien is dit wel zo 'n "ongeschreven regel" waar ik niet aan wil mee doen.

Zelfacceptatie is voor mij ook een heel belangrijk onderdeel van de prikkelverwerking. Ik kan prikkels zelf veel beter handelen wanneer ik goed in mijn vel zit. Goed in mijn vel zitten heeft weer alles te maken voor mij met gezonde leefstijl. Ik wijk echt op vele manieren af van de norm. Het verbaast mensen als ik vertel dat ik alweer meer dan 2 jaar minimaal 1x per dag mediteer en ademhalingsoefeningen doe. Lang heb ik mij best wel geschaamd voor alles wat ik doe om te leven en intens gelukkig te kunnen zijn. Leren voelen is in het begin heel erg ongemakkelijk. Het was voor mij aangeleerd gedrag om te doen alsof het altijd goed met me gaat.

"Je hoeft niet te huilen hoor, het komt allemaal goed"

Stoppen met huilen leer je al als kind. Alsof het gevoel er niet mag zijn waar je verdietig over bent. Ik hoop echt zo dat deze coronacrisis voor bewustwording gaat zorgen. Al vanaf het basisonderwijs. Niet iedereen is in staat om een paar uur achter elkaar in een klas te zitten. Ieder kind heeft een unieke informatie- en prikkelverwerking. Ieder kind leert op een unieke manier. In Denemarken krijgen kinderen "empathie" als les. Dit lijkt mij vele malen beter dan op basis van gedrag concluderen dat kinderen met autisme geen empathie hebben. Zou het niet een goed idee zijn als lessen na deze crisis deels online blijven? Misschien is juist nu een mooie kans om te beseffen dat niet iedereen deze snelle wereld kan bijhouden. Te beseffen dat iedereen unieke talenten en minder ontwikkelde eigenschappen heeft. Momenteel en ook na deze crisis is het geen slecht idee om kinderen te leren om over gevoelens te praten. Het zou zo fijn zijn als een kind niet opgroeit met chronische stress door onder andere onwetendheid en angst.

Vanuit onze kern

Vanuit onze kern is het helemaal niet erg om anders te zijn. Het is juist heel goed als een team uit allerlei verschillende mensen bestaat. Dat er onderlinge acceptatie is en mensen elkaar kunnen aanvullen. We elkaar niet al binnen 30 seconden afkeuren op basis van nonverbale communicatie en het eerste contactmoment. Ik hoop ook dat iedereen zich gaat beseffen dat iedereen andere referentiekaders heeft. Wat voor de een normaal of vanzelfsprekend is, kan voor een ander lastig zijn. Laten we elkaar leren accepteren zonder meteen te oordelen of gelijk te willen hebben.

Wat er ook zal veranderen of gebeuren, ik zal vanuit mijn hart bij dragen aan een mooiere wereld. Mijn hart dat soms verliest van mijn hoofd. Toch geeft mijn hart duidelijk aan dat het wil #meedoeniswinnen, in beweging wil blijven en het een baan wil als ervaringsdeskundige binnen de GGZ. Bij deze laatste droom laat ik mijn diagnose los, ook al deel ik er wel over. Ik ben een mens die leeft in een wereld vol prikkels en uitdagingen. Zoveel mogelijk kies ik voor prikkels waar ik mij goed bij voel en waarmee ik kan bijdragen en van betekenis kan zijn.

Petra Palstra

Foto: Peter Dullaart