Als het innerlijk kompas op angst staat

Iedereen is wel eens bang. Gelukkig maar, want angst waarschuwt je voor gevaar. Je schrikt bijvoorbeeld als je een brandlucht ruikt. Je lichaam maakt zich klaar voor actie zodat je snel het vuur kunt blussen of kunt vluchten. Dit is een gezonde reactie. Maar wat als je je angstig voelt in situaties waarbij iedereen het er eigenlijk wel over eens is dat er geen werkelijk gevaar dreigt? Bijvoorbeeld wanneer je een gesprek voert, of wanneer je alleen naar buiten gaat. Of je maakt je vreselijke zorgen over van alles en nog wat. Dan kan de angst jou in de weg gaan staan. Er zijn verschillende angststoornissen te onderscheiden: specifieke fobie (angst voor bijvoorbeeld spinnen), sociale angststoornis (wat zullen andere mensen wel niet van me denken?), agorafobie (pleinvrees) en gegeneraliseerde angststoornis (overmatig bezorgd zijn over dagelijkse dingen).

Een dappere jongedame uit ons dorp zegt: “Alles is eng voor mij. Bellen, afspreken, naar buiten gaan, echt alles. Mijn gedachten vormen bergen. Ik sta altijd onderaan een berg en soms kan ik deze met iemand anders wel beklimmen en eroverheen komen. Maar daarna ben ik heel erg moe. In mijn eentje de berg beklimmen lukt me nog niet.” Hier is sprake van een sociale angststoornis.

Mijn moeder Ietje raakte eens volledig in paniek toen we stil hingen in een stoeltjeslift boven het meertje van attractiepark Beekse Bergen. Huilen, krijsen, schreeuwen, grote paniek! Last van hoogtevrees. Ik begreep er als kind helemaal niets van. Ik vond het zielig voor haar, maar dacht ook “get a grip!” Verder was mijn moeder doodsbang voor vliegen en de tandarts. Deze angsten heeft ze inmiddels op eigen kracht overwonnen door juist deze spannende situaties op te zoeken. Dat vind ik knap. Dus toen we met ons jonge gezin in Schotland woonden, moest mijn moeder wel vliegen. Vliegangst verholpen. Wij hebben de ‘brute’ tandarts vervangen door eentje die verfijnd, pijnloos en informatief te werk gaat. Ze gaat er tegenwoordig fluitend naartoe. Misschien kunnen we mijn moeder komende winter verlossen van haar hoogtevrees? Huppakee, zo met de kleinkinderen de skigondel in! Bovengenoemde angsten noemen we specifieke fobie.

Als ik op de bodem van de put zit staat mijn innerlijke kompas op angst. Ik navigeer dan zeer geëmotioneerd door het leven. Ik huil om het minste of geringste en ik ben dan nauwelijks in staat om keuzes te maken. Op hele slechte dagen kan ik bijvoorbeeld eindeloos tobben over het kopen van zoiets onbenulligs als een pak melk. Dit is voor mij dan net zo inspannend als het afsluiten van een hypotheek. Wat wil ik? Volle, halfvolle of magere melk? Tetrix pak -met of zonder plastic dop- of toch liever een plastic fles? Halve, hele, anderhalve of twee liter? Biologische melk of toch maar het huismerk? Misschien kan ik maar beter karnemelk kopen? Is beter voor de gezondheid. Ik word er gestoord van. Deze angst vloeit voort uit mijn bipolaire stoornis en zou je gegeneraliseerde angst kunnen noemen. Dankzij hardlopen en een snufje antidepressivum houd ik tegenwoordig mijn angsten op afstand.

Dit was de laatste column van Cornelie Egelie-Sprenger op deze site. Ruim een jaar hebben we maandelijks een column van haar mogen publiceren. Ongekend Haags wil Cornelie hiervoor hartelijk bedanken! Wil je meer verhalen van Cornelie lezen? Haar boek Pillendoos is verkrijgbaar in de boekhandel en op bol.com. Deze column is eerder gepubliceerd in de Wassenaarse Krant.